metaalbewerkingsmachines

Uw machines dienen aan bepaalde eisen te voldoen. Hieronder benoemen wij de algemene veiligheidseisen aan veelgebruikte machines en eisen voor specifieke machines.

Algemene machine eisen

Noodstop

Wanneer is een noodstop verplicht? Op het moment dat een machine beschikt over meerdere bedieningsplaatsen en de bedieningselementen (schakelaars, handels, etc.) niet binnen handbereik zijn dan dient een machine te zijn voorzien van een noodstop. Een noodstop is ook verplicht als een machine niet geheel te overzien is.

Een noodstop gaat vaak samen met een geremde motor. Voor nieuwe machines is dit sinds de invoering van de machinerichtlijn (1995) verplicht. Bij oudere machines is dit vaak lastig te realiseren. Vaak moet de motor vervangen worden, dit komt de stabiliteit van de machine vaak niet ten goede. Voor machines van voor 1995 wordt het daarom aangeraden een geremde motor toe te passen, het is niet verplicht (Machinerichtlijn en Artikel 7.16 Arbobesluit).

Beveiliging bij stroomuitval

Als de netspanning in een werkplaats of op een bouwplaats uitvalt dan mogen machines niet in werking komen als de netspanning weer inkomt. Hiervoor is de volgende beveiliging noodzakelijk: machines zonder vasthoudbediening (dodemansknop) moeten voorzien zijn van een nulspanningsbeveiliging (artikel 7.14 Arbobesluit).

Afscherming van draaiende delen

Artikel 7.7. van het Arbobesluit eist dat draaiende en bewegende delen moeten worden afgeschermd. Beschermkappen mogen niet op een eenvoudige wijze verwijderd of buiten werking kunnen worden gesteld. Wanneer deze wel voor het normale gebruik geopend moeten worden (b.v. een kap van een kolomboormachine waaronder de v-snaar aandrijving zit) dan moeten ze van onderbrekingsschakelaars voorzien zijn. Ook zijn er maatregelen nodig voor de bescherming van omstanders, bijvoorbeeld door het werkgebied af te schermen met vast gemonteerde hekwerken.

Een opsomming van de algemene eisen waaraan elke machine dient te voldoen:

• CE markering verplicht  na bouwjaar 1995
• Kabels, kabelwartels en behuizing elektro componenten + werking
• Werkende (eind) schakelaars
• Nulspanningsrelais of anderszins ervoor zorgend dat de machine met een bewuste handeling herstart
• Signaal verlichting werkend
• Stabiele opstelling van de machine
• Veiligheidspictogrammen
• Vergrendelbare hoofdschakelaar of stekker binnen 3 meter van de machine voor LOTO
• Noodstop  (waar nodig, zie algemene informatie)
• Duidelijke aan en aparte uit knop (los van de noodstop)
• Bedieningsknoppen duidelijk en bedienbaar
• Aanduidingen en opschriften bij de verschillende functies
• Behuizing (schakelkasten) van de machine in complete staat
• Werkstukklemmen dienen geborgd op de werktafel gemonteerd te zitten
• Aandrijving beschermkappen mechanisch geborgd en/of elektrisch afschakelend
• Als er werkverlichting op zit, dient de behuizing heel te zijn en de lamp afgeschermd
• Afzuiging op stof makende machines

GEEN afkeur:

• Als er koeling op machines zit, moet deze werkend zijn (anders opmerking in rapport)
• Als er digitale uitlezing op machines zit, moet deze werkend zijn (anders opmerking in rapport)
• Beknopte veiligheidsinstructie blad bij de machine

Metaal afkortzaag

• Zelfsluitende en naar achteren wegdraaiende beschermkap bij bediening
• Automatische ruststand (terugverend);
• Vasthoudbediening (dodemansfunctie);
• Deugdelijke kleminrichting (vastzetten werkstuk) en diepte instelling;

Bandzaag

• Deugdelijke zaaggeleiding;
• Automatische afslag motor bij bereiken maximale diepte;
• Beschermkappen om draaiende delen; (mechanisch vergrendelend of elektrisch afschakelend)
• Zaaglint vinger beveiliging

 Beugelzaag

• Automatische afslag motor bij bereiken maximale diepte;
• Deugdelijke kleminrichting (vastzetten werkstuk);
• Afscherming bewegende delen;

Draaibank

• Afscherming spanklauw, door een doorzichtige kap boven de klauwplaat (elektrisch afschakelend)
• Doorzichtig scherm op het beitelsupport;
• Spindelbeveiliging d.m.v. rolbandbeveiliging; (tenzij de spindel niet draait)
• Achterwand als er mensen achter langs kunnen lopen (deze kan ook op support gemaakt zijn)
• Noodstop in werkgebied (bij lange draaibanken moet er dus op het support ook 1 zitten)
• Nulmomentschakeling (geen afkeur)
• As doorlaat afschermen (geen afkeur)
• Meedraaiende handwielen is niet toegestaan, dit moeten veiligheidswielen zijn. (of zonder handvat)

Freesbank

• Afscherming van draaiende delen d.m.v. een doorzichtige kap om de freeskop; (elektrisch afschakelend)
• Let op aan welke kant de kap gemonteerd moet worden en waar de bedieningszijde zit.
• Deugdelijke kleminrichting (vastzetten werkstuk);

Bandschuurmachine

• Doorzichtige afscherming boven de schuurband;
• Support juist ingesteld;
• Afzuiging slijpstof of stofopvangzak
• Opvangbak voorzijde onder de leunspaan of afgesloten
• Zijkleppen mechanisch geborgd

Slijpmachine

• Doorzichtige afscherming boven de slijpstenen;
• Zijkant slijpstenen afgeschermd;
• Leunspaan juist ingesteld (maximaal 3 mm van slijpschijf);
• Let op niet standaard aangebrachte staalborstels, dit is niet toegestaan omdat dan vaak de afschermkap wordt verwijderd;
• Slijpstenen gelijkmatig gesleten (en niet axiaal)

Kolomboormachine

• V-snaarkap afsluitbaar, mechanisch geborgd en/of uitgevoerd met een onderbrekingsschakelaar;
• Doorzichtige afscherming voorzijde boor ( elektrisch afschakelend )
• Zorg voor de juiste afmeting (grootte) van de kap en dubbel uitschuifbaar voor gehele boorbereik
• Boorspindel komt automatisch terug in ruststand.

Pons-/knipmachine

• Repeteerbeveiliging;
• Vaste afscherming aangebracht pons- en knipmechanisme;
• Noodstop op iedere werkplek;
• Keuzeschakelaar werkplek;
• Voetbediening afgeschermd + stuurstroomkabels met afscherming

Guillotineschaar

• Vaste afscherming schaarmechanisme;
• Repeteerbeveiliging;
• Achter inloopbeveiliging, zodat je niet ongemerkt in de machine kan grijpen;
• Voetbediening afgeschermd + stuurstroomkabels met afscherming
• Noodstop in werkgebied
• Zijkanten mes afgeschermd
• Draaiende delen (pomp) afgeschermd

Zetbank / kantbank

• Knelbeveiliging door tweehandenbediening of enkelwerkende cilinder met vasthoudbediening;
• Machine aan achterzijde afgeschermd;
• Zijkanten zetmechanisme afgeschermd.
• Draaiende delen (pomp) afgeschermd
• Voetbediening afgeschermd + stuurstroomkabels met afscherming

Meer weten?